آموزش کامپیوتر و فن آوری اطلاعات
به اشتراک گذاری اطلاعات و آموزشهای شخصیآموزش کامپیوتر و فن آوری اطلاعات
به اشتراک گذاری اطلاعات و آموزشهای شخصی۵ روش برای پاکسازی و افزایش حافظه‌ی رم رایانه‌ی ویندوزی شما
رم (حافظه دسترسی تصادفی) یکی از مهمترین اجزاء رایانه‌ها است که به شما کمک می‌کند تا اطلاعات مورد نیاز سیستم‌عامل و برنامه‌های در حال اجرا، از سرعت بسیار بالای تبادل اطلاعات آن استفاده کرده، بطور موقت بر روی این حافظه میزبانی شده و در مواقع لزوم قابل دسترسی باشند. رم‌ها نسل‌های متفاوتی را پشت سر گذاشته‌اند و اغلب سیستم‌های امروزی از نسل سوم یا DDR3 بهره می‌برند.
1- اجرای Ready Boost
فلش‌‌مموری‌ها معمولاً از سرعتی نزدیک به حافظه‌های RAM برای انتقال اطلاعات استفاده می‌کنند. مایکروسافت با بهره‌گیری از این نکته و ارائه‌ی ویژگی Ready Boost از ویندوز ویستا به بعد، به کاربران خود این امکان را داده است که از فلش‌مموری‌های خود به عنوان حافظه‌ی کمکی برای رم سیستم استفاده نمایند. برای این منظور، فلش‌مموری شما میبایست حداقل شرایط ذیل را دارا باشد:
- ۲۵۶ مگابایت فضای ذخیره‌سازی
- زمان دسترسی ۱ میلی‌ثانیه یا کمتر
- خواندن اطلاعات تصادفی با حجم ۴ کیلوبایت و سرعت ۲٫۵ مگابایت در ثانیه
- نوشتن اطلاعات تصادفی با حجم ۵۱۲ کیلوبایت و سرعت ۱٫۷۵ مگابایت در ثانیه
در شرایط حاضر می‌توان گفت همه‌ی فلش‌های ارائه شده از سوی کمپانی‌های معتبر، مشخصاتی بسیار فراتر از این حداقل‌ها را برای محصولات خود در نظر گرفته‌اند و از این بابت نگرانی خاصی نخواهید داشت.
برای فعال‌سازی این ویژگی، کافی است بر روی فلش‌مموری خود در My Computer کلیک راست کرده و گزینه‌ی Propertis را انتخاب نمایید. سپس به تب ReadyBoost رفته و تنظیمات دلخواه خود برای استفاده از این ویژگی را انتخاب نمایید؛ تنظیماتی نظیر فعال/غیرفعال کردن ReadyBoost یا تنظیم میزان فضای موردنظر از فلش‌مموری مذکور برای استفاده به عنوان رم کمکی سیستم. توجه داشته باشید که فلش‌مموری‌هایی با فرمت FAT32 بر اساس ویژگی‌های ساختاری خود، امکان نقل‌وانتقالاتی بیش از ۴ گیگابایت را ندارند؛ ولی این محدودیت در فرمت NTFS به ۳۲ گیگابایت افزایش می‌یابد.
هر چند نمی‌توان انتظار داشت که استفاده از ReadyBoost به اندازه‌ی اضافه‌کردن رم به رایانه‌ی شما مفید باشد؛ اما این ویژگی تا حد زیادی موجب بهبود بازدهی و عملکرد سیستم شما خواهد شد. در اغلب موارد، این ویژگی می‌تواند زمان اجرا را تا ۷۵ درصد کاهش دهد. اگر شما تا پیش از فعال‌سازی آن از میزان کمی رم (۲ گیگابایت یا کمتر) و هارد دیسک مکانیکی نسبتاً کندی استفاده کرده باشید ، تأثیر مثبت آن برای شما کاملاً ملموس خواهد بود. توجه داشته باشید که اگر شما از هارد دیسک‌های جامد بر روی رایانه‌خود استفاده کنید، ویندوز ویژگی ReadyBoost را غیرفعال خواهد نمود؛ چرا که SSDها بازدهی و عملکرد فوق‌العاده بهتری را برای شما ارائه می‌نمایند.
2- استفاده از Windows Task Manager و Resource Monitor
بهترین روش برای آزادسازی میزان فضای رم اشغال شده، استفاده از ابزار مدیریت وظایف ویندوز یا همان Windows Task Manager معروف است. برای اجرای این ابزار، بر روی نوار پایین ویندوز کلیک راست کرده و گزینه‌ی Task Manager را انتخاب نمایید. سپس به تب Processes رفته و برنامه‌های در حال اجرا را بر اساس میزان رم در حال استفاده، مرتب‌سازی نمایید. حالا می‌توانید برنامه‌هایی را که به صورت ناخواسته، حجم زیادی از رم شما را اشغال نموده‌اند، یافته و در صورت تمایل آنها را به طور کامل ببندید. برای این منظور بر روی برنامه‌ی موردنظر کلیک راست کرده و گزینه‌ی End Process را انتخاب نمایید.
همچنین شما می‌توانید به تب Performance رفته و پس از کلیک بر روی گزینه‌ی Resource Monitor، به تب Memory بروید تا اطلاعات بیشتری در این رابطه در اختیار شما قرار بگیرد. در این قسمت، علاوه بر اطلاعاتی که شما در Windows Task Manager به آن دسترسی داشتید، به گراف‌هایی در رابطه با میزان مصرف رم سیستم خود نیز دسترسی خواهد داشت.
البته در نظر داشته باشید که در صورت مشاهده‌ی حجم قابل توجهی از مصرف رم، شتاب‌زده عمل نکنید؛ خصوصاً وقتی که از ویندوز ویستا یا نسخه‌های جدیدتر ویندوز استفاده می‌کنید. مدیریت رم در ویندوز ویستا و نسخه‌های جدیدتر ویندوز تا حد قابل‌توجهی حریص‌تر است؛ بدین معنی که سیستم‌عامل، علاقه‌ی زیادی به نگهداری اطلاعاتی دارد که ممکن است در آینده به کار بیایند. به عبارتی توصیه‌ی ما این است که زمانی نگران شوید که بیش از سه چهارم میزان رم سیستم شما اشغال شده باشد؛ چرا که این بهترین نشانه برای کاهش بازدهی و عدم وجود فضای رم کافی برای استفاده از رایانه خواهد بود.
3- غیرفعال/حذف‌کردن برنامه‌های غیرضروری
همانطور که احتمالاً در ابزار مدیریت وظایف و بررسی میزان استفاده (مرحله‌ی قبل) مشاهده نموده‌اید، ممکن است برنامه‌هایی را بیابید که حتی با توقف موقت فعالیتشان، باز هم در هر بار خاموش و روشن‌شدن سیستم، باز در پس‌زمینه‌ی ویندوز اجرا می‌شوند و مقداری از حافظه‌ی رم رایانه‌ی شما را به تصرف خود در می‌آورند. برنامه‌هایی نظیر دراپ‌باکس، چیزی در حدود ۸۵ مگابایت از حافظه‌ی رم را در اختیار می‌گیرند؛ در حالی که ما همیشه و همه حال به آنها نیاز نخواهیم داشت. اینکه این برنامه‌ها ۲۴ ساعت شبانه‌روز و هفت روز هفته در حال اجرا باشند، منطقی به نظر نمی‌رسد.
هر چند شما گاهی می‌توانید این گونه برنامه‌ها را به طور کامل نیز حذف نمایید، ولی در صورتی که برای شما کاربردی هستند، راه بهتر اینست که مانع از اجرای خودکار آنها در هر بار بوت‌شدن رایانه‌ی خود شوید. برای این منظور می‌توانید در پنجره‌ی RUN عبارت msconfig را تایپ و اجرا نمایید. سپس به تب Services رفته و تیک برنامه موردنظر را بردارید تا در بوت بعدی به صورت خودکار اجرا نشود. همچنین می‌توانید از ابزار رایگان و مفیدی به نام CCleaner نیز بدین منظور استفاده نمایید.
4- نصب یک پاکساز رم
اگر احساس می‌کنید چندان در ردگیری برنامه‌های پرمصرف غیرکاربردی، موفق نبوده‌اید و یا خیلی با نحوه استفاده صحیح از Windows Task Manager آشنا نیستید، می‌توانید از برنامه‌هایی کمک بگیرید که کارشان پاکسازی فضای رم است. اساس کار این برنامه‌ها این است که میزان فضای اشغال شده از رم توسط برنامه‌های مختلف را بررسی کرده و با قطع دسترسی موارد کم اهمیت یا تاریخ‌گذشته، فضای رم بیشتری را برای سایر مصارف، پاکسازی می‌نمایند. چند مورد از برنامه‌های تست‌شده در این رابطه عبارتند از Cleanmem، Minimem و Super Memory Cleaner (برای مکینتاش) اشاره نمود.
البته کاربردی‌بودن این برنامه‌ها نسبی است؛ در حالی که اغلب کاربران عملکرد صحیح و مفید این برنامه‌ها را گزارش داده‌اند، ولی برخی نیز از عدم مشاهده‌ی بهبودی در این زمینه توسط این برنامه‌ها خبر داده‌اند.
لطفاً در نظر داشته باشید که مطالعه‌ی بررسی‌های سایر کاربران، پیش از استفاده از اینگونه برنامه‌ها، بسیار مفید خواهد بود؛ چرا که گاهی برنامه‌های مخرب نیز خود را در قالب برنامه‌های پاکسازی رم یا ابزارهای بهینه‌ساز جا می‌زنند. نکته‌ی دیگری که حائز اهمیت خواهد بود، اطمینان از دریافت این برنامه‌ها از سایت رسمی سازنده‌ی آن است.
5- اضافه‌نمودن رم بیشتر
در حالی که تکنیک‌هایی که در بالا بیان شد می‌توانند به افزایش سرعت و کارایی رایانه‌ی ویندوزی شما کمک کنند، ولی گاهی نیز هیچ‌یک از این موارد، پاسخگوی شما نخواهند بود. RAM حافظه‌ای محدود است و گاهی بهترین راه این خواهد بود که مستقیماً به سراغ افزایش سخت‌افزاری آن بروید؛ البته به شرط آنکه با محدودیت‌هایی که در ابتدای مقاله اشاره شد مواجه نباشید (هزینه‌ی بالا، عدم پشتیبانی مادربورد، کمیاب‌بودن نسخه‌های قدیمی و…).
آنچه شما بدین منظور میبایست انجام دهید این است که در مرحله‌ی اول، نوع رم مورد استفاده در رایانه‌ی خود را مشخص نمایید. شما می‌توانید با استفاده از ابزارهای تعیین مشخصات سیستم نظیر CPU-Z بطور کامل از نوع و جزئیات قطعات نصب شده بر روی رایانه یا دسکتاپ خود مطلع شوید. با این حال باز هم بهتر است سیستم خود را باز نموده و تعداد اسلات‌های دردسترس برای اضافه‌نمودن رم را شناسایی نمایید. اگر اسلات آزادی در دسترستان باشد، شما می‌توانید به راحتی و با خرید یک رم با مشخصات فنی مشابه رم فعلی، نسبت به افزایش مجموع رم در دسترس سیستم خود اقدام نمایید. اما در صورتی که تمام اسلات‌های موجود استفاده شده‌اند، شما میبایست رم یا رم‌های موجود را با نمونه‌هایی پرظرفیت‌تر جابه‌جا نمایید. البته در نظر داشته باشید که پیش از این کار نسبت به مطالعه‌ی مشخصات فنی مادربرد یا لپ‌تاپ خود اقدام نمایید تا از حداکثر میزان حافظه‌ی رمی که سیستم شما پشتیبانی می‌کند، مطلع شوید.
جمع‌بندی
شما نباید مشکل خاصی پس از انجام این مراحل داشته باشید. بکارگیری این موارد به شما کمک می‌کند تا استفاده بهینه‌تری را از رم موجود یا سیستم خود بنمایید و تا حد امکان از هزینه‌های خرید یک سیستم جدید و یا بلااستفاده شدن سیستم‌های قدیمی جلوگیری می‌کند. با این حال گاهی نیز استفاده‌ی شما از سیستم‌تان به صورت صعودی اوج می‌گیرد و دیگر نمی‌توان انتظار زیادی از روش‌های فوق (خصوصاً ۴ مورد اول) داشت.
امیدواریم این مراحل ساده ولی کاربردی، به شما در افزایش سرعت و استفاده‌ی دلچسب‌تر از رایانه‌ی ویندوزی‌تان کمک نماید.